کمونهای زنان در کانتون عفرین
نوشتههای دریافتی/دیدگاهها
نوشتهی: مگان بودت
ترجمهی: سروناز احمدی
عفرین [1] پیش از آنکه توسط رژیم ترکیه اشغال شود، مرکز «انقلاب زنان» به شمار میرفت. شمال و شرق سوریه به عفرین معروف است. نهادهای زنان مبتنی بر دموکراسی مستقیم و با هدف منع نابرابری جنسیتی و سایر چالشهای اجتماعی در عفرین فعال بودند. در عفرین قوانین و سیاستهای متعهد به برابری سیاسی به عرصه عمل رسیده بودند.
کانتون [2] عفرین طی شش سالِ بین عقبنشینی نیروهای دولت سوریه و آغاز حمله ترکیه شاهد حداقل درگیری بود. علاوه بر این، عفرین پیش از آغاز درگیریها، دهها سال مرکز سازماندهی جنبش کوردها در سوریه بوده است. این ثبات نسبی و زمینه سیاسی قوی باعث شده بود که عفرین به فضایی ایدهآل برای توسعه نهادهای بیسابقه شمال و شرق سوریه بدل شود.
در سراسر منطقه، واحد اولیهی خودسازماندهی، کمون محلات است. همانند سایر نهادها، کمونهای زنان به موازات کمونهای مختلط که دربرگیرنده تمام اعضای یک محله خاص هستند، وجود داشتند. گزارشهای خبری تهیهشده از منطقه، فرایند تأسیس کمونهای زنان در عفرین و اقداماتی که این کمونها در اجتماعاتشان [3] انجام دادهاند را مستند ساختهاند؛ یعنی ثبت تاریخی مهمی از آنچه در اشغال عفرین از سوی رژیم ترکیه مورد هدف قرار گرفت، و همچنین نحوه عملکرد سیستم سیاسی شمال و شرق سوریه در بهترین حالت خود.
تأسیس کمونها
ماهها پس از بحران سوریه در ژوئیه 2011 ستاره کونگریا [4] که قرار بود کنفدراسیون کل سازمانهای زنان در شمال و شرق سوریه باشد و سپس به ستاره یکیتیا [5] معروف شد، چهارمین کنفرانس سالانه خود را در عفرین برگزار کرد. طبق یکی از گزارشهای تهیهشده توسط این کنفدراسیون در سال 2018، 100 زن در این کنفرانس شرکت داشتند و برآوردهایی به شرح زیر صورت گرفت:
«نیاز به تغییر دموکراتیک رادیکالی در سوریه که با راهحل دموکراتیکی برای مسئله کورد محقق میشود، موردبحث قرار گرفت … کنگره سرانجام تصمیم به ایجاد یک اداره سرپرستی و چند مجمع و کمون خودگردان گرفت و بدنهای 31 نفره برای مرکز هماهنگی روژآوا [6] انتخاب کرد.»
ستاره کونگریا در ادامه مسیر نیز نقش مهمی در سازماندهی زنان محلی در کمونها و مجامع ایفا کرده است.
در سال 2014، مرکز نظارت دموکرات خودمختار عفرین [7] تأسیس شد و زنی کورد، به نام هِوی مصطفی [8]، در جایگاه مسئول ارشد [9] آن قرار گرفت. کمیسیون زنان این مرکز موظف بود با تمام دیگر کمیسیونهای مرکز جهت گسترش برابری جنسیتی و مشارکت زنان در جامعه و تمامی حوزههای خودگردانی کار کند. دیگر مأموریت کمیسیون زنان، انجام کار هماهنگ با «شوراهای زنان و سازمانهای محلی» بود.
در اوایل سال 2015، تأسیس تعداد زیادی کمون زنان در سراسر هفت ناحیهی کانتون عفرین گزارش شد. فرایند تأسیس کمونهای زنان با برگزاری جلسات بین زنان یک روستا یا محله مشخص و نمایندگانی از ستاره کونگریا آغاز شده بود.
گزارشی که در ادامه آمده از خبرگزاری هاوار [10] در آوریل 2015 به زبان کوردی منتشر شده است. این گزارش، روند تشکیل کمونها در ناحیه شیا [11] را شرح داده است. این گزارش خاطرنشان میسازد که این ناحیه با 23 کمون، اولین ناحیهای است که چنین نهادهایی را در تمامی روستاها و محلات تأسیس کرده است. در ادامه نقل قولی از یکی از اعضای مجمع نمایندگان [12] ستاره کونگریا آورده شده است که هم بنیان ایدئولوژیک سیستم کمونها [13] و هم ساختار عملی آنها را توضیح میدهد.
عفرین – زنان ناحیه شیا و روستاهای اطراف آن که از چهار ماه پیش شروع به ساخت کمونهای خودمختار خود کردند، تأسیس 23 کمون را به پایان رساندهاند.
زنان ناحیه شیای کانتون عفرین و تمام روستاهای اطراف آن با هدف سازماندهی تمام نواحی جامعهشان از اول دسامبر 2014 شروع به تأسیس کمونهای خودمختار کردند. تأسیس کمونها با برگزاری جلساتی بین زنان محلی و نمایندگانی از ستاره کونگریا و توضیح نقش کمونها در جامعه آغاز یافت. در این جلسات، نقش زنان و راههای گستراندن کمون به تمام ساحتهای زندگی موردبحث قرار گرفت. پس از شروع فرایند برگزاری جلسات، اولین کمون در اول دسامبر تأسیس شد.
جلسات تأسیس کمونها با مشارکت دهها زن از محله یا روستایی که قرار بود کمون در آن سازماندهی شود، برگزار میشد. زنان در این جلسات بیان میکردند که آماده هستند تا فعالانه در کمونهای زنان مسئولیت بپذیرند. با تأسیس کمون بیست و سوم، کمونها دیگر در تمام محلات و روستاهای منطقه تأسیس شده بودند. بهاینترتیب، شیا اولین ناحیه در کانتون عفرین بود که روند تأسیس کمونهای زنان در آن تکمیل شد.
رسمیا سیدو [14]، عضو مجمع نمایندگان ستاره کونگریا، توضیح داد که چرا تأسیس کمونها گام ارزشمندی به شمار میرود و بیان داشت: «سیستم کمونها توسط رهبر خلق کورد، عبدالله اوجلان به روژآوا معرفی شد تا روژآوا بتواند بهسوی دموکراسی، آزادی و زندگی اشتراکی [15] گام بردارد. با این گام به تاریخ پیشینیان خود در ساحت زندگی برابر رجوع میکنیم. این گام، نمونهای از رهبری در مسیر صحیح حل بحران منطقه است.»
رسمیا در ادامه به بحث درباره تاریخ زنان پرداخت و بیان داشت: «تاریخ زنان پر از درد است. اگر تاریخ زنان را مطالعه نکنیم، نمیتوانیم واقعیت مقاومت امروز زنان را نیز مطالعه کنیم. برای رهایی زنان از سیستم پدرسالار ستمآمیز، لازم است به تاریخ آگاه باشیم، زیرا شناخت تاریخ، شناخت شخصیت [16] خود زنان است. با تأسیس کمونها، میتوانیم آینده بهتری بسازیم.»
رسمیا توضیح داد که قدرت آنها بر پایه ایدئولوژی اوجلان قرار دارد که باب آزادی زنان را برایشان گشوده است.
رسمیا حین بحث در مورد جنبههای مختلف کار زنان در کمونها اشاره داشت که هر کمون، سه زن را به نمایندگی خود انتخاب میکند. وی ادامه داد: «نماینده کمون کار همه کمیتههای کمون را پیگیری میکند و در آنها مشارکت خواهد داشت. بدین ترتیب همزمان، صدای همه اعضای کمون به مرکز نظارت دموکرات خودمختار کانتون عفرین خواهد رسید. ما تأسیس کمونها را به پایان رساندهایم و تاکنون برای سه کمون، مرکز اجتماع [17] افتتاح شده است.»
رسمیا در مورد تعداد و کار کمونها بیان داشت: «در هر کمون، کمیتههای ویژهای تأسیس شده است. رسمیا در مورد کمیتههای تأسیسشده اطلاعات زیر را ارائه داد:
کمیته اجتماعی: همانطور که پیشتر {در این مصاحبه} این کمیته را به شما معرفی کردهام. درون هر کمیته اجتماعی یک کمیته مصالحه نیز وجود دارد. کمیته مصالحه کمون شهید جاهیدا [18] در محله هاجی [19] دو خانواده را که با هم اختلاف داشتند دوباره گرد هم آورده است. کمون شهید سروین [20] نیز بین دو خانوادهای که درگیری داشتند، مصالحه برقرار کرده است.
کمیته آموزش: همه کمیتههای آموزشی تأسیسشده با اعضای ی.پ.ژ و زنان عضو آسایش [21] ملاقات داشتهاند و بدین طریق اعضای کمون نحوه کار با اسلحه را آموزش دیدهاند. کمونها آموزش زبان کوردی نیز داشتهاند.
کمیته دفاع: این کمیته برای دفاع از زنان مقابل ذهنیتهای ستمآمیز و حفاظت از آنها در برابر ستم و خشونت فعالیت میکند. کمیته دفاع همچنین برای اجرایی ساختن قوانین زنان [22] با کمیسیون زنان فعالیت مشترک انجام میدهد.
کمیته اقتصاد: این کمیته مجامع ویژهای ایجاد میکند و مسئولیت سازماندهی پروژههایی را برای زنان برعهده دارد. هر کمون یک صندوق جمعآوری کمک برای تأمین نیازهایی که افراد ممکن است پیدا کنند، دارد.
کمیته زنان جوان: این کمیته مسئول آموزش ایدئولوژیک به زنان جوان هر کمون است.»
رسمیا در پایان صحبتهایش اشاره داشت: «با تأسیس کمونها، شاهد تحولات بسیاری بودهایم و در مسیر دستیابی به حقوق زنان در تمام ساحتهای زندگی قدم گذاشتهایم.»
رسانههای محلی بهتفصیل به پروژههای مختلفی که کمونهای درحالتوسعه برعهده گرفتند، پرداختهاند. برای نمونه، چندین گزارش خبرگزاری هاوار نگاهی به اقدامات کمون شهید باور[23]، یکی از دو کمون زنان در روستای شتکا [24] در ناحیه ماباتا [25] داشته است.
کمون شهید باور در ژانویه 2015 تأسیس شد. در اوایل ماه مه همان سال، گزارش شد مرکز اجتماعی برای این کمون افتتاح شده است. چند هفته بعد، گزارش دیگری به توضیح پروژهای پرداخت که کمیته اقتصاد کمون عهدهدار آن شده بود؛ یعنی ایجاد یک تعاونی برق [26] 23 نفره.
کمیته اقتصاد کمون شهید باور که سه عضو دارد در روستا چند پروژه برقرسانی را با موفقیت به انجام رسانده است و بدین ترتیب مشکل برق خانههای اعضای کمون را در روستا حل کرده است. در ابتدا در مورد این پروژه به همه اعضای کمون توضیح داده شده است {تا افرادی که مایلاند در انجام آن مشارکت کنند}. سپس 23 زن بهعنوان عضو این تعاونی به این پروژه پیوستهاند.
زنان 725000 لیره سوریه جمعآوری کردند، ژنراتوری به قیمت 720000 لیره خریداری کردند و به روستاییان برق رساندند. اعضای تعاونی برای خرید کابلهای برق نیز پول جمعآوری کردند. تعاونی زنان به 80 خانواده در روستا که هر یک 500 لیر سوریه در هفته پرداخت میکنند، برق میرساند. سود پروژه به طور مساوی بین اعضای تعاونی تقسیم میشود…
ژنراتور شش ساعت در روز کار میکند و از این طریق برق روستاییان تأمین میشود. الهام عمر[27]، ناظر این پروژه زنان، بیان داشت که هدف اصلی آنها حل مشکل برق در روستا بوده است. دو نفر از زنان، جوانا محمد [28] و خالده ایبیش [29]، نیز ذکر کردند که این پروژه کار بسیار ارزشمندی بوده که به نفع ساکنین روستا انجامگرفته است.
در اکتبر 2015، خبرگزاری هاوار از اقدامات مشترک بین اعضای کمون و اعضای ه.پ.ج [30] (نیروهای حفاظت از اجتماع) جهت افزایش مشارکت زنان در اقدامات محلی دفاع از خود گزارشی به شرح زیر تهیه کرد:
عفرین – زنانی از روستای شتکا در ناحیه ماباتا که در ه.پ.ج مسئولیتهایی برعهده دارند، در ابتدا برای دیگر ساکنین روستای شتکا توضیح داده بودند که دفاع، پایه و اساس استقرار جامعه است و از تمام زنان ناحیه ماباتا خواسته بودند تا در اقدامات دفاعی مشارکت کنند و در استقرار سرزمین خود نقش داشته باشند.
پس از تأسیس کمونها در سراسر کانتون عفرین، ه.پ.ج که متکی به همین کمونهاست به طور رسمی تأسیس شد. اکنون اعضای ه.پ.ج برای حفاظت از روستاها ایفای نقش میکنند. بدین شکل، کمون شهید باور در روستای شتکای ناحیه ماباتای کانتون عفرین اعضای ه.پ.ج خود را سازماندهی کرده است. زنان عضو ه.پ.ج هر روز از ساعت 7 عصر تا نیمهشب برای حفاظت از روستا در حالت آمادهباش قرار دارند.
هیزدار خلیل [31]، عضو ه.پ.ج و معلم زبان کوردی، اظهار داشت که در کنار کار آموزش کودکان، در ه.پ.ج نیز مسئولیتی برعهده داشته است. «اکنون، ما انقلاب را زندگی میکنیم. برای دفاع از انقلاب، هر فرد باید در اقدامات انقلابی، مسئولیتی را عهدهدار شود. با شروع سال تحصیلی، من [صبحها] در مدرسه به کودکان آموزش میدهم و عصرها با دیگر زنان روستا به نوبت از روستا حفاظت میکنیم.
گزارش شده است که تا ماه مه 2015، کمونهایی مانند کمون شهید باور روستای شتکای ناحیه ماباتا در تمام نواحی کانتون عفرین تأسیس شده بودند. در ناحیه راژو [32]، 54؛ در شیا، 23؛ در ژیندرس [33]، 56 و در شراوا [34]، 28 کمون زنان ایجاد شده بود. در تمام این نواحی، تعداد کمونها از تعداد شهرها و روستاهای هر ناحیه بیشتر است؛ احتمالاً به دلیل ایجاد کمونهای متعدد در دهکدههای بزرگتر یا محلات شهری. تعداد کمونهای زنان عفرین، ماباتا، شرا [35] و بلبله [36] به طور دقیق مشخص نیست، اما همانند دیگر نواحی مذکور بهاحتمال زیاد، کمونهای زنان در این نواحی نیز گسترده باشند.
احیای کمونها
ظاهراً یکی از چالشهایی که سیستم کمونها در سراسر شمال و شرق سوریه با آن روبرو شده است، سطح ناکافی مشارکت است. باتوجهبه ماهیت غیردموکراتیک دولت سوریه و ستم ویژهای که کوردها تحت آن قرار دارند، اکثر اعضای کمون پیشازاین سیستمی سیاسی که به آنها امکان مشارکت معنادار بدهد را تجربه نکردهاند.
با درنظرگرفتن این موضوع، کارزاری برای «احیا» کمونهای زنان در عفرین در سال 2016 شروع به فعالیت کرد. گزارش شد که اقدامات مشابهی که هم نهادهای زنان و هم نهادهای مختلط هدف آنها بودند در تمام کانتونها در حال انجام است. ستاره کونگریا در کنفرانس سالانه خود در ژانویه 2016 اعلام کرد که «کارزاری برای تأسیس دوباره کمونها و تکمیل کمیتههای آنها آغاز به کار خواهد کرد.»
خبرگزاری هاوار از تأسیس دوباره یک کمون زنان در روستای آخجله [37] در ژیندرس در سال 2016 گزارشی تهیه کرده است. افتتاح مرکز اجتماعی برای کمون زنان این روستا، کمون شهید روناهی [38]، در آوریل 2015 و تأسیس یک کمون زنان دیگر در آخجله در فوریه همان سال گزارش شده است.
طبق این گزارش مختصر، دو عضو نماینده ستاره کونگریا در جلسه سخنرانی کردند. سخنرانی این دو عضو متمرکز بر اهمیت خاص مشارکت زنان در سیستم کمون و نیاز به نهادهای خودمختار زنان بوده است.
کمونهایی که فعال ماندند به کار روی پروژههای مشخصشده هنگام تأسیس ادامه دادند. در ادامه ترجمهی {انگلیسی} گزارشی از خبرگزاری هاوار آمده است که در مه 2016 به زبان کوردی منتشر شد و اقداماتی که کمیتههای مختلف یک کمون زنان به طور معمول، انجام میدهند را شرح داده است.
عفرین – در مدتزمان کوتاهی، کمون شهید لیلا [39] کمیتههای خود را فعال کرده، مشکلات اقتصادی و خانوادگی زنان محله را حل و فصل کرده و تعداد زیادی پروژه در حوزههای بهداشتی و خدماتی پیش برده است.
کمون شهید لیلا در 25 مه 2015 در محله الیزیدیه [40] در مرکز کانتون عفرین تأسیس شد. این کمون به جز یک روز تعطیلی در شنبهها، هر روز از ساعت 9 صبح تا 2 بعدازظهر کار میکند.
کمون شهید لیلا یکی از کمونهای فعال در مرکز عفرین است. این کمون 22 عضو دارد که سه نفر از آنها در جایگاه نمایندگی قرار دارند. کمون به کار حل مشکلات زنان محله مشغول است. ایجاد پروژه برای زنان یکی از راههای کمون برای حل مشکلات زنان است.
اعضای کمیته بهداشت، به ساکنین محله، کمکهای اولیه، تزریقات و اقدامات لازم در صورت بروز تب شدید و مسمومیت را آموزش دادهاند. این کمیته توانسته است در سه مورد حاد، از جمله دیابت و سکته ناقص، مداخلات لازم را انجام دهد و شهروندان مبتلا و درگیر را به بیمارستان آورین [41] ارجاع دهد.
کمیته اقتصاد کمون شهید لیلا بر توسعه اقتصاد زنان متمرکز است. کار در دسترس زنان قرار داده شده است تا از بیکاری آنها جلوگیری شود و از نظر اقتصادی پیشرفت کنند. زنان محله غذاهای مختلفی درست میکنند و به کمیته مصرفکنندگان کمیسیون زنان پیوستهاند. زنان کارهای جمعی مانند شستن لباسهای تازه دوختهشده نیز انجام میدهند.
کمیته مصالحه کمون شهید لیلا بدل به کمیتهای شده است که ساکنین محله مشکلات خود را با اعضای آن در میان میگذارند. ساکنین محله میتوانند با اعضای این کمیته برای یافتن راهحل مشکلات مشورت کنند و از این کمیته درخواست کمک داشته باشند. کمیته مصالحه شش عضو دارد. مشکلات جدی محله در آن موردبحث قرار میگیرد و بسته به موقعیت، ممکن است به آسایش یا دادگاهها ارجاع داده شود. طی یک سال، کمون شهید لیلا 50 اختلاف را حل کرده است. دو مورد از این اختلافات به کمیسیون زنان، سه مورد به آسایش و دو مورد به بنیاد خانوادههای شهدا منتقل شدهاند.
کمیته آموزش سه عضو دارد که هر هفته با حمایت بنیاد نوری درسیمی [42] و آکادمی ستاره کونگریا، به زنان محله آموزش میدهند. برنامههای آموزشی این کمیته بر اهمیت کمونها و جامعه طبیعی متمرکز است. در کنار آموزش سیاسی، زبان کوردی نیز به زنان آموزش داده میشود.
کمیته 4 نفره دفاع و ه.پ.ج برای حفاظت از محله با یکدیگر هماهنگ میشوند. زنان محلی از ساعت 6 تا 11 عصر از محله محافظت میکنند. زنان پیش از مشارکت در دفاع از محله، در کمیته، آموزش کار با اسلحه میبینند.
مسئول ارشد کمون شهید لیلا، ملک محمدعلی [43] بیان داشت که در حال فراهمکردن مقدمات لازم برای افتتاح یک مرکز بهداشتی در محله هستند. ملک در مورد این اقدامات اطلاعاتی ارائه داد و بیان داشت که با پشتیبانی کمیسیون بهداشت [کانتون عفرین]، برای این مرکز بهداشتی تجهیزات پزشکی و پرسنل فراهم میشود.
مجامع و انتخابات
اعضای کمونهایی مانند کمون شهید لیلا در ادامه فعالیتشان مجامع بزرگتری تأسیس کردند که کل کمونهای زنان یک منطقه مشخص را در برمیگرفت یا به طور مشابه، مجامعی در سطح ناحیه و کانتون ایجاد کردند که متشکل از کمیتههای خاص کل کمونهای زنان بود.
در ماه مه 2015، مجامع زنان در ژیندرس، بلبله و راژو در سطح این نواحی تأسیس شدند. جلسه تأسیس مجمع راژو 203 نفر، حدود سه نفر از هر کمون، شرکتکننده داشت و پنج زن را برای کمیسیون نمایندگی خود انتخاب کرد. اعضای مرکز هماهنگی ستاره کونگریا و بنیاد زبان کوردی نیز در جلسه تأسیس مجمع راژو شرکت داشتند.
در اواخر همان سال، کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان در سراسر عفرین اعضای یک کمیسیون نمایندگی را انتخاب کردند. گزارش زیر از خبرگزاری هاوار که در اوت 2015 به زبان کوردی منتشر شد، جزئیات این روند را شرح داده است:
عفرین – ستاره یکیتیا با همکاری مرکز توسعه اقتصادی کانتون عفرین، جلسهای با رهبران کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان برگزار کرد. خروجی جلسه انتخاب یک سرپرست برای نمایندگان کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان بود.
20 رهبر کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان، زِلال جیگِر [44]، عضو مرکز هماهنگی ستاره یکیتیا؛ رزا شیخو [45]، مدیر مرکز توسعه اقتصادی و فاطما لکتو [46]، رئیس کمیسیون زنان در این جلسه شرکت داشتند.
زِلال جیگِر، عضو مرکز هماهنگی ستاره یکیتیا، اهمیت خودسازماندهی زنان در کمیتههای اقتصاد را موردبحث قرار داد و بیان داشت که از زمان تاریخ باستان، اقتصاد توسط زنان هدایت میشده است.
جیگِر در صحبتهای خود توضیح داد که رهبران و اعضای کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان باید درک درستی از نقش خود در استقرار اقتصادی اجتماعی داشته باشند و بیان داشت: «برای نظارت بر کار کمیتههای اقتصاد باید یک کمیسیون سرپرستی برای این کمونها ایجاد شود.»
سپس فاطما لکتو در مورد پروژههایی که کمیسیون بهمنظور توسعه اقتصاد زنان پیش برده است بحث کرد و توضیح داد که مشارکت و حمایت زنان از پروژههای اقتصادی برای ساخت اقتصاد زنان در تمام ساحتهای زندگی، بسیار اهمیت دارد.
رزا شیخو بیان داشت که مرکز توسعه اقتصادی، چندین پروژه را برای حمایت از زنان آغاز کرده است و برای تعداد زیادی پروژه دیگر برنامه دارد. وی توضیح داد: «برای اینکه پروژههای اقتصادی کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان بتوانند موفق شوند، ما با تمام توان و امکانات خود از شما پشتیبانی خواهیم کرد. برای این منظور، باید ادارهای برای سرپرستی کمیتههای اقتصاد کمونهای زنان ایجاد شود.»
در پایان جلسه به شرکتکنندگان فرصت داده شد تا برای سرپرستی کمیتههای اقتصاد نامزد شوند. در نهایت پنج عضو مرکز سرپرستی از اینطریق انتخاب شدند: مزگین عبدالهنان [47]، جهان محمد عبو [48]، فریده خورشید [49]، وحید برمکو [50] و یتاره عزیز [51].
ظاهراً روندی که در اینجا در مورد کمونهای زنان شرح داده شد کمی متفاوت از نحوهای است که کمونهای مختلط توسعه پیدا کردند و بدل به نهادهای بزرگتر شدند. در کمونهای مختلط، انتخابات نمایندگی در جلسات مشخصی بین اعضای کمونها برگزار میشود، نه در بخشی از انتخابات عمومی مدیران هماهنگی کمون و شهرداری سطح منطقه، مانند آنهایی که در سال 2015 و 2017 در عفرین برگزار شدند.
منبع:
یادداشتها:
[1] Efrîn
[2] Canton نوعی تقسیمات کشوری.
[3] واژه اجتماع در متن معادل واژه انگلیسی Community در نظر گرفته شده است.
[4] Kongra/Kongreya Star
کۆنگریا به زبان کوردی و به معنای کنگره یا شورا.
[5] Yekîtiya Star
یەکیەتی به زبان کوردی و به معنای همبستگی.
[6] Rojava
[7] Democratic Autonomous Administration of Afrin
[8] Hevî Mustafa
[9] president
[10] Hawar News Agency (ANHA)
[11] Shiye
[12] leadership assembly
[13] commune system
[14] Resmiya Sido
[15] cooperative life
[16] personality
[17] community center
[18] Cahîda
[19] Haci
[20] Servin
[21] Asayish
[22] Women’s Laws
[23] Bawer
[24] Şitka
[25] Mabata
[26] electricity cooperative
[27] Ehlam Umer
[28] Ciwana Mihemed
[29] Xalîde Ibish
[30] هێزا پاراستینا جەوهەری به زبان کوردی.
[31] Hêzdar Xelil
[32] Rajo
[33] Jinderes
[34] Sherawa
[35] Shera
[36] Bilbile
[37] Axcelê
[38] Ronahî
[39] Leyla
[40] El-Yezîdiyê
[41] Avrîn
[42] Nuri Dersimi
[43] Melek Mehemed Ali
[44] Zelal Cîger
[45] Roza Şêxo
[46] Fatme Lekto
[47] Mizgin Ebdilhenan
[48] Cihan Mihemed Ibo
[49] Feride Xorshid
[50] Wehid Birimko
[51] Yetare Ezîz
لینک کوتاه شده در سایت «نقد»: https://wp.me/p9vUft-22d