نه ابزار، نه دژ
نظریهی پولانزاس دربارهی دولت و گفتگوی او با گرامشی
نوشتهی: پاناگیوتیس سوتیرس
ترجمهی: داریوش راد
کار نیکوس پولانزاس در کل مسیر تئوریک خود، از مواجهه با گرامشی و آلتوسر گرفته تا برداشت رابطهای بسیار بدیع او از قدرت دولتی و مادیبودن ساختارهای دولتی بهمثابه روابط اجتماعی متراکمشده، یکی از مهمترین افزودهها به یک نظریهی مارکسیستی احتمالی قدرت سیاسی و دولت بوده است. برخلاف دیگر نمایندگان سنت وسیعتر آلتوسری، پولانزاس هرگز از گفتگو با مفاهیم و پرسشهای گرامشی اجتناب نکرد. درعینحال، او هرگز بهطور کامل با مفاهیم نظری و فلسفی توضیحات تفصیلی گرامشی مقابله نکرد. خوانشهای جدید گرامشی توسط مارکسیستهایی مانند پیتر توماس، که مفهوم بسیار پیچیده و بدیع گرامشی از هژمونی و دولت یکپارچه و صورتبندی مجدد او از ماتریالیسم تاریخی بهدور از ایدهآلیسم و ماتریالیسم طبیعتگرا را ارائه داده است، و این شروع گفتگو را از جایی امکانپذیر میکند که با مرگ پولانزاس متوقف شد. این نه تنها یک سوال نظری بلکه یک ضرورت سیاسی است. بحران هژمونی نئولیبرالی و گشودن یک چرخهی تاریخی جدید از منازعات فزاینده و تداوم بالقوه شورشی این شرایط، لزوم رویارویی با چنین پرسشهایی را بیش از پیش ضروری میسازد.